Inisherin’in Ölüm Perileri: Dostluk, mücadele ve savaş

İrem Tuğral

(8.5/10)

In Bruges filmiyle hafızalarda önemli bir yer edinen İrlandalı yönetmen Martin Mcdonagh, özellikle durum hikayelerini sevenlerin çok beğeneceği bir filme imza attı.

McDonagh’ın senaryosunu yazıp yönettiği, In Bruges filminde de izlediğimiz Colin Farrell ve Brendan Gleeson’un başrollerini paylaştığı Inisherin’in Ölüm Perileri/The Banshees of Inisherin’i sizler için izleyip değerlendirdim.

Prömiyerini Venedik Film Festivali’nde yapan Inisherin’in Ölüm Perileri, Altın Küre Ödülleri ‘nden Komedi/Müzikal dalında “En İyi Senaryo”, “En İyi Erkek Oyuncu” ödülleriyle döndü. Film, “En İyi Film” dahil toplam dokuz dalda da Oscar ödülüne aday gösterildi.

Neredeyse tüm vakitlerini birlikte geçiren iki yakın arkadaş olan Padraic ve Colm’ün bozulan ilişkisine odaklanan yapım, bu öyküyü 1923 senesinde İngilizler ve İrlandalılar arasında yapılan anlaşmayı destekleyenler ve desteklemeyenler arasındaki soğuk savaş atmosferinde veriyor.

Açılış sekansında İrlanda kırsalının hayranlık uyandırıcı manzarasında Padraic’i ( Colin Farrell ) gördüğümüz filmde
yakın arkadaşı Colm’ün (Brendan Gleeson) evine uğrayıp her zaman olduğu gibi bara onunla gitmek
isteyen Padraic, alışık olmadığı bir tavırla karşılaşıyor.

Colm, Padraic ile daha fazla vakit geçirmek istemediğini söyleyince eski dostu buna anlam veremiyor. Colm, aralarındaki arkadaşlığı sonlandırmak konusunda kararlı iken, Padraic bunu istemiyor. Ancak kalan ömründe beste yapıp dünyaya kalıcı bir eser bırakmak istediğini söyleyen Colm, Padraic ile olan arkadaşlığını bunun önünde bir engel olarak görüyor. Bu ikilem çevresinde yaşananlarla film akıp gidiyor.

Beethoven, Mozart gibi ünlü besteciler gibi yaşamak isteyen, eserleriyle kalıcı olmak gibi bir hedef belirleyen Colin, “gevezelikleriyle gününü öldüren” arkadaşının sanatıyla arasına girdiğine inanıyor. Bu sebepten ona, “Benimle konuşmaya devam edersen kendi parmaklarımı kesmeye başlayacağım,‘’ diyerek kararlılığını gösteriyor.

Martin McDonagh’ın ilmek ilmek dokunan incelikli senaryosunda Colm, Padraic ‘in duygularını incitmek istemediğini, sadece arkadaşlıklarını bitirmek istediğini sıklıkla ifade ederken, Padraic’in ısrarını sürdürmesi, zaman zaman izleyici üzerinde gerilim yaratıyor. “Zaman elimden kayıp gidiyormuş gibi muazzam bir hissim var,” diyen Colm, kalan ömrünü sanatıyla geçirmek istediğini vurguluyor.

Saf ancak kırılgan ve “sıkıcı” Padraic’e karşı sanatında ve yaşam yolunda ilerlemeye azimli, artık değiştiğini söyleyen Colm’ün arasındaki çekişme ile McDonagh, aslında savaşa gönderme yapıyor. Mücadele ve tartışma yaşayan, günden güne gerilen ve kopma noktasındaki Colm ve Padraic, iç savaştaki ülkelerin metaforları.

Bu iki ana karakter arasındaki çatışmada her iki tarafın da zaman zaman haklı yönler olduğu düşünülse de esasen bu gerilimde her savaşta olduğu gibi bir haklı veya haksız yok, savaşın ta kendisi gibi.

Bu mücadele yaşanırken, kasaba sakinleri de yan öyküleriyle filme zenginlik katıyor. Yalnızlığı içi boş bir kalabalığa tercih eden, kitapların dünyasında yaşayan, kardeşinin iyi bir insan olduğunu her zaman savunan Padraic’in kardeşi Siobhan (Kerry Condon), erkeklerin dünyasında mücadeleci ve gerçekçi bir karakter olarak öne çıkıyor. Yaşananlara karşı duruşuna rağmen sıklıkla umutsuzluğa düşen, tek derdi kasabadan kurtulmak olan Siobhan’a aşık “köyün delisi” Dominic (Barry Keoghan) de saflık ve iyiliğin timsali gibi.

Polis şefi Peadar ise şiddetin, yozlaşmanın, zalimliğin simgesi. Savaş ortamındaki şiddet ve iki arkadaşın mücadelesinin içine bir de Peadar’ın yaptıkları eklenince tablodaki gerilim artıyor.

İsmini Colm’ün bir bestelemekte olduğu bir eserden alan filmde Colm, Inisherin’de ölen ilk kişinin cenazesinde bu şarkıyı çalacağını söylüyor. Hatta Padraic’e “Bu ölüm, senin ölümün olacak,” diyor.

Baştan sona savaş atmosferini iki arkadaşın bitmekte olan dostluğu üzerinden veren, İrlanda’nın müthiş atmosferinde izleyiciyi farklı bir yolculuğa çıkaran film, iki saati aşkın süre boyunca sinema sanatının büyüsünü gözler önüne seriyor.

Temasını başarıyla aktaran film sade anlatım diliyle ön plana çıkarken, oyuncular da üstün performanslarıyla filme büyük katkı sağlıyor. Colin Farrell ve Brendan Gleeson filmde birbiriyle çatışan iki arkadaşı büyük bir başarıyla canlandırıyor.

Daha önce “Kutsal Geyiğin Ölümü” filminde de Colin Farrell ile birlikte izlediğimiz Barry Keoghan, Dominic karakteriyle, kitap tutkunu Siobhan rolündeki Kerry Condon gerçekçi yorumuyla, polis şefi Peadar Keaney’yi canlandıran Gary London ise kısa rolüne karşın göz dolduran performansıyla filmin diğer iyileri.