La pasión turca: 6 bölümlük İspanyol faciası

Burcu B. Bilgin

(5.0)

Netflix ekranının bir süredir merakla beklenen İspanyol yapımı dizisi La Pasión Turca geçtiğimiz günlerde izleyici karşısına çıktı.

Konusunu Antonio Gala’nın 1993 tarihli aynı adlı romanından alan diziyi izleyip sizler için değerlendirdim:

1994 yılında filmi de çekilen La Pasión Turca’da o dönem baş karakter olan Türk antikacı Yaman’ı Yunan asıllı Fransız aktör Georges Corraface canlandırmıştı.

İstanbul’da çekilen bu dizide ise Olivia rolünde Maggie Civantos’u, Yaman rolünde ise İlker Kaleli’yi izliyoruz. Dizide diğer rolleri Burak Hakkı, Yasemin Sannino, Arlette Torres, Fernando Andina, Ainhoa Santamaria, Mariona Teres, Laura Pamplona, Yiğit Ege Yazar ve Enes Külahçı canlandırıyor.

Dizi, en büyük hayali Madrid Üniversitesi’nde öğretim üyeliği için kadro kazanmak olan İspanyol sanat tarihçi Olivia’nın (Maggie Civantos), araştırma yapmak için geldiği İstanbul’da gönlünü Yaman’a kaptırmasının ardından değişen hayatını konu alıyor.

La Pasión Turca, İstanbul’daki güneşli bir sabah ziyaretine gelen ablası Laura (Ainhoa Santamaria) ve arkadaşı Espe’yi (Mariona Teres) karşılayan Olivia’nın onlara şehri tanıttığı iki eğlenceli günle başlıyor.

İspanya’dan gelen konukların neden İstanbul’da halen aşk bulamadığı konusunu geçiştiren Olivia, gittikleri gece kulübünde ablasının şehirde olduğunu öğrenerek davet ettiği eski sevgilisi Pablo (Fernando Andina) ile yakınlaşıyor.

Ancak ertesi günü hemen eski ilişkisinden vazgeçen Olivia, aynı gün tanıştığı Çukurcuma’da antikacılık yapan Yaman’a ilk görüşte aşık olunca işler karışıyor ve macera başlıyor.

Baştan şunun altını çizmek gerekiyor ki La Pasión Turca, bir Türkiye-İspanya ortak yapımı değil ve tamamı İspanyol kanalı Antena 3 tarafından çekildi.

Dizi içerisinde İstanbul ve Edirne’deki sahnelerde görünen figürasyon haricindeki bir ana, iki yan karakter ile misafir oyuncu olarak kısa bir sahnede yer alan Zeynep Tuğçe Bayat haricindeki tüm oyuncular da İspanyol.

Pembe dizilerin beşiği olan Latin Amerika ve İspanya imzalı yapımlar bolca klişe, entrika, aşk, gözyaşı ve melodram yüklü uzun sahnelerle dolu olduğundan bu dizide de benzer şeyleri görüyoruz.

Netflix bünyesinde de yer alan İspanya menşeli çok sayıda yapım gibi La Pasión Turca da bu öğeler üzerine kurulu bir dizi film.

Ancak işin ülkemiz tarafından can sıkıcı yönü, daha dizi başlar başlamaz Türkiye’nin bir çok başka yabancı yapımda da rastlandığı üzere “oryantalliğin dibinde” bir ülke gibi gösterilmesi.

Çekimlerde Türk tarafından herhangi bir danışmanlık almadığı belli olan İspanyol ekip, Arap müziklerini andıran ezgiler eşliğinde İstanbul’u Arap ülkeleri gibi gösteriyor.

Dakika bir gol bir Türkiye’ye ilişkin bütün klişeler de birbiri ardına ekrana geliyor. Çukurcuma sokaklarında, kafelerde, sağda solda herkes devamlı nargile içiyor. Hatta Burak Hakkı’nın canlandırdığı Emir Aslan adlı işadamının İspanyol eşi Lupe (Arlette Torres) bile lüks yalıdaki partide nargile içerken görülüyor.

Kahve falları, lokumlar, kebaplar, başının yarısını eşarpla bağlayıp cami gezmeler, hamamlar birbirini takip ediyor. Bunların arasına da gece kulüplerinin olduğu sahneler serpiştiriliyor. Bu kulüpleri de nereden buldularsa garip müzikler eşliğinde enteresan danslar ediliyor.

İstanbul ve Edirne’den manzaralara o denli yer veriliyor ki bir noktada Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye’yi tanıtım filmleri bile solda sıfır kalıyor.

Ancak sürekli Boğaz üzerinde uçan drone’lar aracılığıyla benzer görüntü tekrarlanarak işin oldukça kolaycılığına gidildiği de gözden kaçmıyor.

Bu arada, dizide bunca oryantalliğin arasında modernite, hatta dünyanın hiçbir ülkesinde görülmeyecek ölçüde marjinallik de var. Öyle ki, diziyi izleyen yabancı seyirci, İstanbul’da bunların yapıldığını düşünürse bizi Tayland ile filen karıştırabilir.

Yaman ile Olivia’nın şehir hatları vapurunda güpegündüz alt kata inerek herkesin geçebileceği koridorda seks yapması, başka bir sahnede Yaman’ın kadınlar hamamına girerek orada yıkanan Olivia’yı sabunlaması, masaj yapması ve orada sevişmeleri gerçekten akla zarar sahneler. Cinsellik dozu çok yüksek olan dizide çift devamlı çeşitli mekanlarda sevişiyor.

Ancak tüm dizi içinde aşırı garabetin zirvesini Edirne’deki yağlı güreş güreşi sahnesi açık ara elde ediyor.

Olivia ile Edirne’de konaklayan Yaman, bir antikacının ısrarı üzerine bir güzel soyunuyor, yağlanıyor ve İlker Kaleli bildiğiniz yağlı güreş tutuyor. Kimin aklına geldiyse gerçekten tebrik etmek lazım.

Olivia’yı Yaman aracılığıyla ağlarına düşürerek tarihi eser kaçakçılığına bulaştırmak isteyen Aslan çiftinin entrikadan entrikaya girmesi, artık karikatürize edilmiş bir kötülük rüzgarı estiriyor. Bu durum son bölümlere doğru iyice abartılı bir hal alıyor.

Bu arada, başta Yaman gelmek üzere dizide hemen her karakter çok akıcı İspanyolca konuşuyor ve Olivia hemen her adımda bir başka İspanyol’a rastlıyor.

Emir Aslan’ın eşi Lupe, bir Türk diplomatla evli olan Rosario (Laura Pamplona) ve arkadaşı İspanyol ressam, Olivia’nın İstanbul’da rastlaştığı vatandaşları oluyor.

Olivia’yı sorgulayan Interpol çalışanı Fatma da çok iyi İspanyolca konuşuyor. İstanbul’da bu kadar İspanyol’un varlığını ve İspanyolca’nın Türkiye’de bu kadar yaygın bir dil olduğunu bilmezdik. Dizide tek tük Türkçe konuşulduğunu da eklemek lazım.

Narsist ve maço bir Türk erkeğinin türlü manipülasyonlarla bir İspanyol kadınını kendine aşık etmesini ve tarihi eser kaçakçılığında kullanmasını konu alan dizi, bir zamanlar ülkemizde furya halini alan Türk garsonlar için akın akın Antalya’ya gelen yabancı kadınların yaşadıklarını anımsatıyor.

Yaman karakterinin özelinde Türk erkeklerine özgü genellemeler yapılması, hikayede hemen hiç Türk kadını olmaması, kadınların neredeyse tamamının İspanyol oluşu da dikkati çekiyor.

Dizi, kriminal öğeleri hariç Emily in Paris dizisinin İstanbul versiyonu gibi de düşünülebilir. Ancak hoş ve elegan bir Fransız şefin yerini maço ve kaba bir Türk antikacı, birbirinden güzel caddelerin yerini oryantal müzik eşliğinde içilen nargileler alınca Türkiye hakkında ne yorum yapılır çok emin değilim.

Aslında tabii Fransızlar’ın da Emily in Paris hakkında çok da iyi şeyler düşünmediğini, dizide kendilerinin çok farklı gösterildiğinden şikayetlendiklerini hatırlatalım.

Dizinin bir başka boyutu ise Türkiye’den yurt dışına yapılan tarihi eser kaçakçılığının anlatımı. Bu konuda roman yazarına ve dizi senaristlerine eleştiri getirmek ise hiç de mümkün değil.

Anadolu topraklarından yüzyıllardır kaçırılan birbirinden kıymetli tarihi varlıklarımızın sadece cüzi bir kısmını tekrar ülkemize getirebildik. Romanın yazıldığı 90’lı yıllarda ise bu kaçakçılık vakaları adeta tavan yapmıştı.

Üzülerek söylemek gerekirse dizideki gibi kimi köylülerden Yaman gibi antikacılara, yabancı çetelerden zengin işadamlarına kadar uzanan tarihi eser kaçakçıları, bizim olanı bizden koparıp başka topraklara götürdü.

Aslında La Pasión Turca’nın bir faydası varsa bu konuda yeniden farkındalık sağlaması ve bu yaraya parmak basması olabilir.

Sonuç itibarıyla La Pasión Turca, her ne kadar içinde İstanbul, Türkiye ve ülkemizin en iyi oyuncularından İlker Kaleli olsa da klişelerle dolu, ağdalı bir anlatımı olan, uzun sahneleriyle sıkan tipik bir Latin melodramı. Aslında belki de en başından daha fazlasını beklememek gerekiyor.