Gizli Sayılar: Oscar’ın şen kadınları

Burcu B. Bilgin

Benim her sene çok sevmeme rağmen ”En İyi Film” Oscar’ını alamayacağını bildiğim filmler vardır. Büyük Budapeşte Oteli, Brooklyn, Her/Aşk gibi… Bu yıl da Gizli Sayılar/Hidden Figures aynı noktada… İzlerken 1 dakikasında bile sıkılmadığım, çok beğendiğim halde Oscar alamayacağını biliyorum.

Geçen yılki Oscar törenlerine siyah adayların Akademi tarafından özellikle göz ardı edildiği iddiaları ve boykotları damgasını vurmuştu. Bazı ünlü siyah yıldızlar geceye katılmamışlardı. Bu yıl ise Akademi, sanki bunun aksini ispat etmek istercesine siyahların sorunlarının konu edildiği 3 filmi aday gösterdi: Moonlight, Hidden Figures ve Fences…

-Gerçek bir hikaye…-

Bunlardan biri olan Gizli Sayılar, NASA’nın uzay programının başlangıç yıllarında hem renkleri, hem de cinsiyetleri yüzünden ”çifte ayrımcılıkla” karşılaşan üç kadının, Katherine Johnson (Taraji B. Henson), Dorothy Vaughn (Octavia Spencer) ve Mary Jackson’ın (Janelle Manoe) gerçek yaşam hikayesi.

Hikaye, 1959 yılında NASA tarafından Mercury Projesi uzay aracını uçurmak için seçilen askeri test pilotlarının oluşturduğu Mercury Seven grubundan John Glenn’in (Glen Powell) uzay mekiğiyle yaptığı test uçuşunun öyküsünü konu alıyor.

Yörüngeye oturan ilk Amerikalı astronot unvanını taşıyan ve ilerleyen yıllarda senatör seçilen John Glenn’in bu uçuşunda büyük rol oynayan 3 siyah kadının hikayesi ise filmin başrolünde oturuyor.

-Hak verilmez, alınır-

Filmin yönetmeni ikinci uzun metraj çalışmasını yapan Theodore Melfi. Moonlight ve Fences’in aksine ”bir beyazın” yönetmen koltuğunda oturduğu film, NASA, matematik, mühendislik, uzay çalışmaları, cinsiyet ayrımcılığı, ırkçılık gibi alt konular barındırıyor.

Bu hikayeleri anlatırken dramatik bir dil değil esprilerle bezenmiş akıcı bir sinema dili kullanmayı seçen Melfi, seyirciye sıkılmadan izleyebileceği başarılı bir yapım sunuyor.

Filmin yakın arkadaş olan, birbirinden neşeli ve canlı üç siyah kadın kahramanından Katherine Johnson, matematik işlemlerini, hesaplamaları henüz bilgisayarların değil insanların yaptığı dönemlerde bu işi üstlenmiş bir matematik dehası. Son derece müşkülpesent olan Al Harrison’ın (Kevin Costner) başında bulunduğu, tamamı beyaz erkeklerden oluşan bu birimde çalışmak, deveye hendek atlatmaktan zor.

Son derece şen şakrak olan bu sevimli siyah kadınlar çetesinin ikinci üyesi Dorothy, bilgisayarın görevini üstlenen, siyah kadınların çalıştığı bir ekibi yönetiyor.  Müdür gibi çalıştığı halde ”renginden dolayı” bir türlü terfisi verilmiyor. Bu terfinin önündeki en büyük engel ise beyaz hemcinsi Vivian Michael (Kirsten Dunst). Dunst’ı uzun süredir bu kadar itici bir rolde izlememiştim doğrusu.

Sac ayağının üçüncüsü ise Mary Jackson. Okullarda siyah Amerikalılar’a ve özellikle de kadınlara hak eşitliği tanınmadığı için eğitimini istediği gibi alamayan mühendis adayı Mary de ”hakkı olanı” elde etmek için ter döküyor.

-Siyahlar tuvaleti, siyahlar otobüsü-

Film, bir yandan NASA’nın zorlu deneyini anlatırken, diğer taraftan da 60’lı yıllarda siyahların uğradığı ayrımcılığı aşırı dramatize etmeden, ana konudan kopuk zorlama sahneler yaratmadan, ancak çok vurucu biçimde anlatıyor.

Siyahların NASA gibi bir bilim yuvası olması gereken kuruluşta bile ayrı tuvalet kullanması, ayrı yerde yemek yemesi, hatta farklı demlikte kahve içmek zorunda kalması işlenirken, dışarıda da ayrı otobüste seyahat eden, kütüphanede farklı bölümden kitap almak zorunda kalan siyahlar günün şartları içinde anlatılıyor.

Hikayenin asıl kahramanları Johson, Vaughan, Jackson

Sürükleyiciliği ve temposu da son ana kadar düşmeyen Gizli Sayılar, La La Land’den sonra benim Oscar adayı filmler içinde en keyif alarak izlediği ikinci yapım oldu.

Dramla mizahı harmanlayan başarılı senaryosunun yanında, üç kadın başrol oyuncusu ayrı ayrı rollerinin hakkını vermiş. Yine bu filmde Kevin Costner, Kirsten Dunst gibi isimleri, bir de Moonlight filmiyle Oscar kazanmasına kesin gözüyle baktığım yetenekli aktör Maharshala Ali’yi izlemekten de mutlu oldum. Gizli Sayılar’ı izlemenizi mutlaka tavsiye ederim.