Stranger Things 5. sezon: Hor görme garibi

(Dizinin 5. sezon ilk kısmı izlemiş olanlar okumalıdır)

Burcu B. Bilgin

(8.5/10)

Bu sene yapacağı finalle ekrana veda edecek olan sevilen bilim kurgu dizisi Stranger Things, yeni sezonuyla izleyici karşısına çıktı.

Netflix yapımı dizinin üç parça olarak yayınlanacak olan beşinci sezonun ilk dört bölümünü izleyip sizler için değerlendirdim:

Çekimleri başlamış olmasına karşın araya giren pandemi nedeniyle setini iptal eden Stranger Things, o dönemin üzerinden de oldukça uzun zaman geçmesine karşın seyirciyle buluşamadı.

Dördüncü sezonun üzerinden üç buçuk sene geçtikten sonra yeni sezonu nihayet yayınlanan dizinin henüz ilkokul sıralarında bıraktığımız küçük kahramanları liseye giden birer ergen olarak ekrana döndü.

Senelerdir olaysız günü geçmeyen Hawkins kasabası, son gelişmelerin ardından geçen 18 aydan sonra çok daha distopik bir halde karşımıza geliyor. Ordunun bir bölümünü denetimine aldığı, devamlı gergin bir bekleyişte olan kasaba halkı, sıkıyönetim altında sıkıntılı bir hayat sürüyor.

Bu arada, birbirinden neredeyse hiç ayrılmayan altılı Will Byers (Noah Schnapp), Mike Wheeler (Finn Wolfhard), Lucas Sinclair (Caleb McLaughlin), Eleven/Jane (Millie Bobby Brown) ve Dustin Henderson (Gaten Matarazzo) da her biri kendi sorunlarıyla boğuşur halde eski grup dinamiğinden uzak görünüyor.

Ancak eski dinamik yapısını kaybeden sadece muhteşem beşli değil. Dizi de 80 ve 90’lı yılların kültürüne dair taşıdığı rengin yerine distopik bir karanlığı seçmiş gibi görünüyor.

İlk sezondan bu yana E.T, Stand By Me, The Mist, Elm Sokağı’nda Kabus, Carrie, Star Wars, The Shining, Hayalet Avcıları, It, Halloween, gibi sinema tarihine yön vermiş pek çok yapıma göndermeler yapan, dönemin şarkılarına yer veren dizi, artık net bir bilim kurgu olmayı seçmiş durumda Bu da o havayı solumayı seven izleyicinin biraz yadırgamasına yol açacak bir yenilik.

Final sezonu, mevcut durumu ve gelinen noktayı açıklayan düşük tempolu bir bölümle başlıyor. Ancak bu tempo, giderek artıyor ve Büyücü/Sorcerer isimli dördüncü bölümde heyecan zirve yapıyor.

Dizinin kahramanlarının yaşamlarına teker teker bakacak olursak hikayenin en başında kaçırılmasıyla tüm olayların fitilini ateşleyen Will Byers’ı yeni sezonda da sorunları bitmemiş olarak buluyoruz. Hatta Will’in enteresan, farklı sıkıntıları da baş göstermiş durumda.

Başaşağı Dünya’yı (Upside Down) ilk tecrübe etmek zorunda kalan Hawkins sakini olan Will, anlamlandıramadığı bir gerginlik içinde. Geçen sezonlarda başlayan ensesinde hissettiği karıncalanma da artarak devam ediyor.

Zaman zaman dünyayı adeta Vecna’nın (Jamie Campbell Bower) gözünden gördüğünü hisseden Will, şimdilerde kıpkırmızı, görünüp kaybolan ilginç görülerle boğuşmaya başlıyor. Bunların ilkinin odağında da Mike’ın kızkardeşi Holly (Nell Fisher) var.

İşin kötüsü bir de had safhada üzerine titreyen, tek başına bir yere gitmesine bile engel olan annesi Joyce (Winona Ryder) da Will’in zaten dibe vuran özgüvenini tamamen yok etme noktasına getiriyor.

Ancak Joyce Byers da iki cephede birden koruyup kollama görevini üstlenmek durumunda kalıyor. Ruslar’ın elinden güç bela kurtulan Jim Hopper’ın (David Harbour) da başına bir şey gelmesinden korkan Joyce onu kollarken, Jim de Eleven’ın başı derde girmesin diye uğraşıyor.

Tam hazır müteveffa Doktor Martin Brenner’dan (Matthew Modine) kurtulduk derken onu bile mumla aratacak yeni bir kötü karakter ise Elevan’ın varlığını tehdit ediyor.

Üstelik de çok eski yıllardan tanıdığımız bir kahramanı bu kez saçlarına aklar düşmüş, kaslı kolları incelmiş, ancak enerjisi yerli yerinde karşımızda buluyoruz. Terminator serisinin yenilmez kahramanı Sarah Connor’ı canlandıran Linda Hamilton, askeri doktor Kay olarak Stranger Things ailesine katılıyor.

Nazi subaylarını andıran Teğmen Robert Akers (Alex Breaux) ve Komutan Sullivan (Sherman Augustus) da Kay ile birlikte Eleven’ın izini sürüyor. Başaşağı Dünya ile Hawkins kasabası arasındaki bu evrenin içinde askerlerin hapsettiği bir de esrarengiz tutsak var.

Bu arada Başaşağı Dünya’nın yeni distopik evreni gerçekten büyük bir başarıyla inşa edilmiş, genişletilmiş ve daha ürkütücü bir hal almış durumda.  Aradan geçen zamanın diziye çok şey kattığı sırf burada bile göze çarpıyor.

Dizinin yeni sezonunda en büyük yıkımı Wheeler ailesi yaşıyor. Bu ailenin başına gelenlerin işlendiği sekanslarda ise dizinin geçmiş sezonlardaki tanıdık havasına bir süreliğine dönüş yapıyoruz.

1980 ve 90’lı yılların korku filmlerinde sıkça rastladığımız yaklaşan korkunç gelişmeleri bir türlü fark edemeyen, söylenenleri kulak arkası edip direnç gösteren, her şeyden habersizmiş gibi davranan aile modeli olarak karşımıza çıkan anne ve baba Wheeler, sonunda büyük bir faciayla karşı karşıya kalıyor.

Kızının sürekli sözünü ettiği “hayali arkadaşını” gözardı eden, kendini alkol şişelerinde boğan anne Karen (Kara Buono) ile vurdumduymaz baba Joe Wheeler (Ted Chrest) Çığlık, 13. Cuma, Elm Sokağı Kabusu, It gibi yapımlardaki aileleri çağrıştırıyor.

Yeni sezonun birinci dramatik dönüm noktasıyla beraber sezonun temposu da büyük bir ivme kazanıyor. Söz konusu sahnelerde sarf edilen emek, görsel efekt ve CGI teknolojisinin kullanımı ise tam anlamıyla beş yıldızlık.

Bu sezon aklını küçük çocuklara takan anti kahramanımız Henry/Demogorgon/Vecna ise “Mr Whatsit” adı altında Hawkins İlkokulu bahçesinde cirit atıyor ve gözüne çeşitli kurbanlar kestiriyor.

Geçen sezonlarda daha çok Billy, Barb, Eddie, Max gibi ergenleri hedefine alan Henry, böylece Will ile başladığı serisinde en başa dönüyor. Bu yeni planının sebebini ise ilk kısmın final bölümünde Will Byers’a açıklıyor.

Holly’nin başına gelenlerin ardından dizide yeni bir evrene geçiş yapıyoruz, tamamen Henry tarafından yaratılan bu paralel evren tam bir “sahte cennet” havasında. Will’in yaşadığı deneyimin aksine distopik bir ortam değil çocukların tercih edebileceği bir masal adacığı kurulmuş durumda. Bu da Stranger Things ve Vecna için bir ilk.

İşte bu noktada araftaki karakterimiz Max Mayfield (Sadie Pink) yeniden aramıza dönüyor. Ama gerçek dünyada değil bu sahte cennette, bir bakıma Max’in kendini değil “avatarını” görüyoruz.

Bu sekanslarda Duffer Kardeşler, kapalı montajlar serisine geri dönüyor ve ilkin Hansel ile Gretel masalına gönderme yapılıyor. Henry’nin “Sakın ormana gitme,” uyarısında bulunmasıyla bu defa Kırmızı Başlıklı Kız masalına yapılan bir başka kapalı montajla karşılaşıyoruz.

Nihayetinde bulduğu notla ormana giden Holly’nin, Max’in ardından “deliğe” gelişi, notu buluşu, kılığı kıyafeti ile de Alice Harikalar Diyarında romanına konuk oluyor seyirci. Yine Holly’nin okuduğu Zamanda Bir Kırılma kitabı da bir başka referans olarak diziye giriyor.

Dizinin neşeli ve dinamik karakteri Dustin Henderson (Gaten Matarazzo) ise bu sezon üzüyor. Eddie’nin ölümünü bir türlü sindiremeyen ve hala yas tutan Dustin, üstüne üstlük bir de lisedeki gençlerden zorbalık görüyor.

Başına gelenleri gizleme çabası, Steve (Joe Keery) ile arasındaki dinamiği de bu sezon sarsmışa benziyor. Geçen sezonlarda ağabey/kardeş gibi yakınlaşan ikili, bu sezon henüz gerçek bir bağ kuramıyor.

Bu arada, Nancy (Natalia Dyer) ailesinin başına gelenlerle boğuşurken, erkek arkadaşı Jonathan’ın (Charlie Heaton) sezondaki işlevsizliği gerçekten rahatsız edici bir hal alıyor.

Steve ile aralarındaki söz dalaşları haricinde diziye herhangi bir katkısı bulunmayan Jonathan, kelimenin tam anlamıyla sezonun etkisiz elemanı.

Will ensesindeki karıncalanmalar, Lucas hastanede yatan Max, Dustin yas süreciyle boğuşurken grubun beyni olmak ise Mike’a (Finn Wolfhard) düşüyor. İlk sezondan bu yana en büyük karakter gelişimini gösteren kahramanların başında gelen Mike, özellikle bir sahnede zirve yapıyor.

Mike’ın tüm grubu yönettiği operasyon sahnesinde grubun alışıldık dinamiği yeniden yakalanırken, sezonun en eğlenceli yeni karakteriyle de tanışıyoruz: Derek Turnbow (Jake Connelly). Stand By Me filminin Vern Tessio’sunu hatırlatan Derek, sezonun en büyük sürprizi olmayı başarıyor.

Arka arkaya gelen gelişmeler, Vecna’nın hedefinde çocukların olduğunu gösterince onları kurtarma misyonuna soyunan ekip, çeşitli kollardan farklı görevlerle yola çıkıyor.

Her ne kadar bir noktaya kadar çabaları sonuç verse de zeki yaramaz Derek’in askeri bölgedeki unutulmaz performansı bile korkunç Vecna karşısında aciz kalıyor. Bu arada Vecna’nın yeni görüntüsü de tüyler ürpertecek cinsten ve başarılı bir çalışmanın ürünü.

Annesinin koruma kalkanından Robin (Maya Hawke) ile yaptığı sohbetlerle sıyrılmaya başlayan ve farkındalığı artana Will, işte seneler sonra en büyük düşmanının bu “yeni sürümü” ile karşı karşıya geliyor.

Her günü kabus gibi geçiren ve sürekli kaygı bozukluğu yaşayan Will, sonunda en büyük korkusu ile yüzleşiyor. Bu sekansta Vecna, ona yol haritasını da açıklıyor: On iki çocuğu tutsak etmek ve böylece yeni bir dünya yaratmak.

Will’e “Çünkü çocuklar kolay ele geçirilebilir, kırılgan varlıklar. Ben bunu ben senin sayende gördüm,” diyen Vecna’nın aslında bu gerçeği Byers’ı kaçırmadan çok önce babasından gördüğü ise çok aşikar.

“Baba sorunları” yaşayan Henry’nin aslında “öğrenilmiş çaresizlik” tecrübe ettiğini, kendisini “001” olarak numaralandıran ve laboratuvar deneylerine maruz bırakan babası gibi çocukları tutsak etmeye çalıştığını görüyoruz.

Peki neden on iki çocuk? Burada da Hazret-i İsa’nın son akşam yemeğine gönderme yapılırken, on iki artı bir (Vecna) matematiği ile canavar yeni bir dünyanın kuruluşunun anahtarı olarak kendini “mesih” ilan ediyor.

Hıristiyan inanışında “İsa’nın ikinci gelişi” ile tüm yaşayanların yargılanacağı ve kötülerin cezalandırılacağı ön görülürken, burada da Eleven tarafından yıllar önce dönüştülen ve acılar içinde kendi evrenine çekilen Vecna, aynı şekilde kurtarıcı olarak geri dönüş yapmış oluyor.

Tam da bu noktada her şeyi baş aşağı eden bu kötü adam kendini “mesih” ilan ededursun hikayenin “asıl kurtarıcısının” küllerinden doğuşuna tanık oluyoruz. Vecna tarafından korkutulan, küçümsenen, gururuyla oynanan, tam bir şok geçiren Will Byers, saniyeler içinde kısa bir iç yolculuk yapıyor.

Hayatı gözlerinin önünde film şeridi gibi geçen Will, babasının kendilerini terk ettiği gün ağabeyiyle inşa ettikleri Byers Kalesi’ni, Mike ile ilk tanıştıkları günü, ailesini, dostlarını, kasabayı, acı, tatlı tüm anılarını görüyor ve birdenbire transa geçiyor.

Stranger Things tarihinin en ikonik sahnesine şahitlik ettiğimiz bu anlarda Eleven’ın ünlü hareketini bu kez avucunu ters yönde açarak yapan Will, bütün canavarların birer birer üstesinden geliyor.

Ortam Vecna ekibinin aleyhine dönerken, Will’in yaşadıklarıyla dizinin en önemli karakter dönüşümünü görüyoruz. Sezonlar boyunca Vecna’dan, canavarlardan, çevreden, hatta kendi kendinden bile korkan, annesinin, ağabeyinin, arkadaşlarının gölgesinde yaşayan Will, sonunda kendini buluyor ve kahramanın yolculuğu tamamlanıyor.

Görsel efektlerin de tavan yaptığı bu ilk kısım finaliyle Stranger Things bir anlamda zirveye taşınıyor ve karakterleri arasından beklenmedik bir süper kahraman çıkarıyor.

Burnundan gelen bir damla kanı silerken bakışları, duruşu ve özgüveniyle Will, değişime kucak açıyor. Gözardı edilmişliğin, hiçe sayılmışlığın, aşırı korumacılığın altında kabuğuna çekilmişliğin, kısacası tüm ezilenlerin sesi olarak noktayı koyuyor ve “Yakarsa dünyayı garipler yakar,” diyor.

Peki gelinen noktanın ilerisinde izleyiciyi neler bekliyor? Özellikle bu sahneden sonra artık süper güçlere sahip kahramanlar üçe çıkıyor: Eleven, Will Byers ve El’in “kızkardeşim” dediği arkadaşı 008.

Küçük Holly ve araftaki Max’in akıbeti de gelecek bölümlere kalırken, hafiften gerileyen ordunun da yeni baştan harekete geçmesi beklenen gelişmeler arasında.Elbette ki Vecna’nın Will’in yeni pozisyonu ve artan düşmanları karşısında nasıl bir yol izleyeceği de merak konusu. En önemlisi de bu sezon hangi kahramanın öleceği/veya ölüp ölmeyeceği de bir başka gizem.

Toparlamak gerekirse uzun aradan sonra ekrana geri dönen Stranger Things, ilk dört bölümü itibarıyla yeni süper kahramanlarla ve yeni tehlikelerle donanmış bir şekilde seyircisiyle buluştu.

Will’in süper güçlerini gösterdiği sahnenin muazzamlığı sebebiyle finalin bundan daha büyük bir ters köşe yapıp yapmayacağı da bir başka soru işareti. Çünkü çıta şimdi çok yükseğe, tam anlamıyla zirveye taşındı.

Her ne kadar 80’lerin havasından biraz uzaklaşsa ve ilk bölümlerinde durgun, uzatılmış sahnelerle dolu olsa da tempoyu giderek artıran ve sonunda da iyi bir noktaya getiren Stranger Things finalinden hayranları çok şey bekliyor. Umarım ki Lost, You veya Game of Thrones finallerine benzemez.

Sezonun kalanında görüşmek üzere.

Not: Sekiz bölümden oluşacak final sezonunun ikinci kısmı 25 Aralık 2025’te ve finali 31 Aralık’ta ekrana gelecek.