Yeşil Rehber: Oscar için saptırılan gerçekler

Burcu B. Bilgin

“En İyi Film” dalında Oscar kazanan Yeşil Rehber/Green Book, şu günlerde siyahlar ve sinema çevreleri başta gelmek üzere geniş kitlelerin hedefinde…

Filme konu olan müzisyen Dr. Don Shirley’nin ailesinin aylardır filmin düzmece olduğunu dile getirmesine rağmen filmin ödüllendirilmesi öfkeyi artırdı. Filmin saptırdığı söylenen gerçekler ise şöyle:

-Siyah ile beyaz adam dost değildi: Yeşil Rehber filmi, turneye çıkan siyah piyanist Dr. Don Shirley’nin (Mahershala Ali) İtalyan bir şoför (Viggo Mortensen) kiralamasını, bu şoförün Yeşil Rehber ismi verilen bir güzergahı izleyerek onu Afro-Amerikalılar için güvenli bir yoldan götürmesini konu alıyor.

Filmde iki adam arasında bir dostluk oluşmasına karşın gerçek hiç de öyle değil. Aslında ikisinin dost olması bir yana Tony Vallelonga/Lip aslında Shirley tarafından kovulmuş.

-Senaryo izinsiz yazıldı: Don Shirley’nin 2013 yılında hayatını kaybetmesinin ardından şoför Vallelonga’nın oğlu Nick, senaryoyu Shirley ailesine danışmadan ve izin almadan yazdı.

Vallelonga, kendi bakış açısıyla ve babasını hikayenin baş kişisi haline getirerek yazdığı senaryoyla yapımcıların kapısını çaldı. Her şey farklı olmasına rağmen filme “hikayenin gerçek olduğu” ibaresi konuldu.

-Ön gösterime çağrılan aile ağladı: Yapımcılar, tatsızlık olmaması için Shirley ailesini Yeşil Rehber’in ön gösterimine çağırdı.

Ancak filmi gördükleri anda nefret eden aile, gerçekle uzaktan yakından ilgisi olmadığını belirtti. O günden bu yana üzüntüsünü dile getiren ailenin bazı üyeleri, filmi izledikten sonra gözyaşı döktü.

-Mahershala Ali özür diledi: Siyahların sorunları konusunda tam bir hak savunucusu olan Mahershala Ali, bu rolle ikinci Oscar’ını kazandı.

“En İyi Yardımcı Oyuncu” ödülünü alırken yaptığı konuşmada oldukça buruk olduğu gözlenen Ali’nin, senaryonun Shirley ailesinin izni olmadan yazılmasından üzgün olduğu için böyle davrandığı ortaya çıktı. Aktör, aileyi arayarak, “Bilseydim bu filmde rol almazdım” dedi.

-Don Shirley öyle biri değildi: Ailesinin ve Shirley’nin yakın çevresinin üzüldüğü konulardan biri de filmde onun kendi toplumundan uzak, mücadelelerine destek olmayan, en önemlisi de ailesiyle küs gibi gösterilmesiydi.

Gerçekte Shirley, siyah toplumun sorunlarını yakından takip eden, tam bir mücadele adamıydı, ailesiyle arası da gayet iyiydi.

-Şoförünü eğitmek için çok emek verdi ama…: Ailenin filmle hemfikir olduğu tek nokta, Shirley’nin şoförü olan Tony’yi eğitmek için çok uğraşması ve mükemmeliyetçi biri olmasıydı.

Shirley, Vallelonga’ya ona çok emek vermiş, ancak bunu başaramayınca işten çıkarmak zorunda kalmıştı.

-Basın toplantısında Mortensen skandalı: Filmin siyah toplumu ve Shirley ailesini kızdırdığı yetmiyormuş gibi basın toplantısında da bir skandal yaşandı. Viggo Mortensen, “siyah” veya “Afro-Amerikalı” demek yerine “zenci” kelimesini kullandı.

Irkçılık karşıtı olduğu iddia edilen bir film tanıtılırken kullanılan bu söz üzerine oyuncu özür diledi. Ancak rol arkadaşı Ali’nin hala kendisiyle konuşmadığı, zoraki bir araya geldiği belirtiliyor.

-Oscar töreninin en korkunç anı: Irkçılık karşıtı olması gereken bir filmin başrolüne bir beyazı oturtması, gerçekleri saptırması, bütün bunların ifade edilmesine karşın Akademi’nin gönlünü kazanıp Oscar alması Yeşil Rehber’i eleştirmenlerin de hedefine oturttu.

Favori olan Roma yerine Yeşil Rehber’in ödül almasıyla ilgili, Entertainment Weekly, “Oscar töreninin en korkunç anıydı” diye yazdı.

-Siyah öfke törene taştı: Siyahların filme duyduğu büyük öfkeyi en sert biçimde ünlü yönetmen ve senarist Spike Lee gösterdi.

“En İyi Film” olarak Yeşil Rehber anons edildiğinde Lee koltuğundan kalkarak hırsla salonu terk etti. Yönetmen, protesto nedeni sorulduğunda, “Yeşil Rehber’den nefret ediyorum” dedi.