Kübra: Şimdi biz ne izledik?

Burcu B. Bilgin

(6.5/10)

(Kübra dizisini izlemiş olanların okuması tavsiye edilir)

Netflix’in son dönemde merakla beklenen dizileri arasında Yağmur ve Durul Taylan’ın yönettiği Kübra geliyordu. Sekiz bölümden oluşan ve başrolünü Çağatay Ulusoy’un üstlendiği dizi, nihayet izleyiciyle buluştu.

Diziyi sizler için izleyip değerlendirdim:

Ulusoy’a Aslıhan Malbora, Ahsen Eroğlu, Nazan Kemal, Ahmet Mümtaz Taylan, Aytek Şayan, Cihan Talay ve Erdem Şenocak’ın eşlik ettiği dizi, Netflix’te ekrana gelen Sıcak Kafa’nın da yazarı olan Afşin Kum’un romanından uyarlandı.

Senaristliğini yazar Murat Uyurkulak, Bekir Baran Sıtkı ve Nalan Mamatlıoğlu’nun kaleme aldığı dizi, kenar bir semtte oto tamirciliği yapan Gökhan Şahinoğlu (Çağatay Ulusoy) adlı gencin telefonundaki uygulama kanalıyla gaipten mesajlar almaya başlamasının ardından değişen hayatını konu alıyor.

Bu uygulamadaki yazışmalarda Kübra adlı bir kullanıcıdan “Sen farklısın,” diye bir mesaj alınca başta durumu tuhaf bulan, ancak bir dizi “mucizeye tanık olduktan” sonra “Allah ile konuştuğuna” kani olan Gökhan, zamanla mucizelerini çevresine gösterme yoluna gidiyor ve macera başlıyor.

Önce ailesi ve yakın çevresi, sonra mahallesi, sonrasında ise kitlelerce “seçilmiş kişi” olduğuna inanılan, her ne kadar sıkça “Allah’ın resulü” olmadığının altını çizse de bir nevi “modern zaman peygamberi” veya “mesihe” dönüşüyor ve müridleri oluyor.

Bilimle, akılla, hatta dini bilgilerle açıklanamayan bu garip duruma inananların sayısı günden güne artıyor ve tabii bu mütedeyyin ve iyi niyetli gencin en başta da kendisi gerçekten Allah ile gerçekten bir iletişiminin olduğuna inanıyor.

Hikayenin oturmasına kadar geçen ilk iki bölüm süresince dizi çok da akıcı ilerlemiyor ve kopukluklar meydana geliyor.

Bu durum ise sosyal medyadan da okuduğumuz kadar bazı izleyicilerin hikayenin ne anlattığını çok algılayamayıp diziyi henüz başlarında bırakmasına yol açıyor.

İşin içine gitgide akçeli işler de girmeye başladıkça öykü, din-Allah-seçilmiş kişi üçgeninden çıkıp yeni bir yön çiziyor.  Bu arada hikayenin içine polisiye bir boyut da giriyor.

Zaten yaşanan onca garabete mantıklı bir biçimde karşı çıkan sadece iki odak noktası var. Bunlardan biri mahalledeki caminin imamı (Erdem Şenocak), diğeri de soruşturmayı yürüten ‘Kara” lakaplı komiser (Ahmet Mümtaz Taylan). Ancak her ikisi de büyük bir heyecanla Gökhan’ı tarikat şeyhi gibi takip eden kitlelere laf anlatamıyor.

Durumun ortaya çıkardığı toplumsal kargaşanın ardından işin içine bu defa “hakim güçler” giriyor. Bu silsileye bir de derin devletin karışması ile iş iyice çetrefilleşiyor.

Hikaye, dört ve beşinci bölümlerden itibaren biraz daha ivme kazanırken, vaziyet bir süre sonra Gökhan, polis ve derin devlet arasındaki kedi-fare oyununa dönüşüyor.

Dizinin anlatımı, Gökhan’ın “en ağır mucizesini” gösterdiği kurşun sahnesinin de yer aldığı birkaç bölüm süresince yer yer metaforlarla güçleniyor ve bunlar da Kübra’nın en iyi birkaç bölümü oluyor.

Gökhan’ın “kanlı gömleği” ile Hazreti Osman’ın gömleğine gönderme yapılırken, aynı gömleğin bir camekanda sergilenmesi akıllara Hazreti Muhammed’e ait “Hırka-i Şerif”i getiriyor.

“Semavi” lakaplı Gökhan’ın “Ölüm bir düğündür,” sözleri ile Mevlana Celaleddin Rumi’ye ve tasavvufa işaret edilirken, “derin devlet” Turgut’un çocuklarının Semavi’den “kurşun geçirmez kahraman” diye söz edişleri de süper güçleri olan Luke Cage’i çağrıştırıyor.

Burada ayrı bir parantez açıp dizinin ismine gelecek olursak Allah’ın 99 isminden biri olan “Kebir”, büyüklükte sınır tanımayan anlamına geliyor.

Arapça’da özel isimde eril anlamda “en büyük” için “ekber”, dişil olarak ise “kübra” kullanılıyor. Zaten dizinin açılış jeneriğinde de bu kelimeleri toplu halde görüyoruz. Her iki ismin anlamı da “en büyük” manasına geliyor.

Hikayenin anlatımı ilk bölümlerde nasıl bir türlü akmak bilmiyorsa sonlara doğru da “gizemi” finale saklamak amacıyla aynı olaylar sündürülüp sadede gelinemiyor.

Dizinin uyarlandığı romanda bilim ve teknolojiye dair dokunuşlar genele yayılırken, dizide dini bilgiye ve tekrarlara boğuluyoruz.

Üstelik de ilk bölümlerde gördüğümüz Gökhan’ın karakol baskınından kurtulmuş bir gazi oluşu ve kendini bu sebepten dine verişi, babalarının genç yaşta ölümü sebebiyle kardeşi Gülcan (Ahsen Eroğlu) ve annesi Dilek (Nazan Kesal) ile yaşadıkları travma, aynı şekilde Merve’nin de annesiz büyümesi oldukça güçlü yan konularken bunların üzerine gidilemiyor.

Yine, Gökhan’ın kulağına taktığı aparatın işitme kaybından kullanılıp kullanılmadığı gibi gölgede kalan ayrıntılar da mevcut.

Bir ara Komiser Kara ile eşinin oğullarını motosiklet kazası sonucu yitirmeleri, Kara’nın oğlunun organlarını bağışladığı kişileri gidip bulması gibi meseleler kısa kısa geçiştiriliyor ve hikayeye gereken katkıyı getiremiyor.

Komiser Kara’nın kesin delile ulaşmasıyla ivmelenen öykü, finalde bir başka gelişmeye evrildiğinden burası da ucu açık olarak kalıyor. Belki de dizinin ilerleyen sezonlarının yapılması planlanıyor.

Dizinin sekizinci ve final bölümüne gelirken, Gökhan ile yakın arkadaşı Serhat (Aytek Sayan) arasındaki olası yüzleşme de aynı biçimde gerçekleşmeden pas geçiliyor. Merve ile Gökhan arasındaki gerilim de aynı akıbete uğruyor.

Dizinin serim ve düğümü tam yedi bölüm alırken, çözüm son bölümde en fazla yirmi dakika içerisinde pat diye önümüze konuluveriyor ve Kübra’nın çok kuvvetli bir yapay zeka olduğunu, bir şirkete AI geliştiren ABD’den gelen bir yazılımcı tarafından üretildiğini öğreniyoruz.

Toplumun ana damarının “dinle kandırılmak” oluşu, yargının siyasete alet edilişi gibi çok yoğun alt mesajlar da aynı bölümün içine kompakt biçimde sıkıştırılıyor ve her şey sona eriyor.

Kübra dizisi, Arap Atı gibi bir anda açılarak son düzlüğe süratle giriyor ve toplum mühendisliği yapmaya soyunan “deli bir bilim adamının” yapay zeka ile memleketin ayarlarıyla oynadığını anlamamızla diziyi bitirmemiz bir oluyor.

Bir de tabii şunu söylemek lazım ki anlaşılan son dönemin trendi olan yapay zeka, artık her film ve dizide sebep-sonuç ilişkisinin bittiği nokta olacak gibi görünüyor.

Nasıl ki bir dönem Altıncı His, The Others gibi yapımlar sebebiyle her kahramanın “aslında ölü”, Dövüş Kulübü’nden esinlenilerek iki kahramanın “aynı kişi” olduğunu görmüşsek şimdi de buna tanıklık ediyoruz. Dünyanın sonunun iklim krizi veya nükleer savaştan olacağına inanan komplo teorisyenlerinin merceğindeki yapay zeka, zannediyorum tadı kaçana kadar konu edilecek.

İşin içinde OGM gibi bir şirket, Taylan Biraderler gibi iki yönetmen varken bazı teknik aksaklıkları ve es geçilen detayları da anlamak mümkün değil.

Mesela toplumsal olayların olduğu sekansta sadece bir haber ekibini görmemiz, ülkedeki bütün basının gündemi en çok meşgul eden olayı izlememesi, yine az sayıda göstericiyle bu sahnelerin çekilmesi, bu nedenle sıkça çok yakın plana girilmesi, bu sahnelerin bir belgeselden alınıp montajlanmış gibi ana gövdeden bağımsız gibi durması ve dizi boyunca zaman zaman konuşmaların anlaşılmaması bunlardan bazıları.

Oyunculuklara gelecek olursak Çağatay Ulusoy’un görevini fazlasıyla yaptığı ve rolüne oldukça girdiği ortada. Hatta öyle ki diziyi zaman zaman tek başına götürüyor. Merve’yi canlandıran Aslıhan Malbora oldukça silik kalırken, Gülcan rolündeki Ahsen Eroğlu ise gayretli bir oyuncu.

Ahmet Mümtaz Taylan’ın oyun gücü tartışma götürmese de artık öfkeli polis rollerinde izlemekten gerçekten sıkıldık. Alef’te canlandırdığı karakteri sanki buraya alıp monte etmişsiniz gibi. Yine orada da oğlu ölmüş ve travmaları vardı üstelik.

Gökhan’ın annesi rolündeki Nazan Kesal ile Salih rolündeki Cihan Talay öne çıkan diğer oyuncular olurken, birkaç sekansta görünmesine rağmen pırıl pırıl parlayan bir isimden özellikle söz etmek gerek.

Cami hocası rolündeki Erdem Şenocak, “Gökhan” kelimesinde “a” harfini incelterek söylemesi, jestleri, mimikleri, karakterine oturuşu ile herkesten rol çalıyor ve dizinin en unutulmazlarından olmayı başarıyor.

Netice itibarıyla Kübra, elindeki “dinle toplumu kandırmak” gibi çok güçlü bir mesajı senaryoya yediremeyerek harcayan, finale kadar izleyiciyi ekran başında tutmak uğruna ağır aksak gidip final bölümüne tüm gelişmeleri yığan, bu sebeple de un, şeker ve yağ olmasına rağmen bunlardan “helva” yapamayan bir yapım.

Teknik aksaklıklarına rağmen başroldeki Çağatay Ulusoy ve birkaç oyuncunun gayretleriyle kendini izletmeyi başarsa da sınıfı geçebildiğini söylemek mümkün değil. Netflix yerli yapımları konusunda her defasında “İnşallah başka sefere,” demekten usandık ama durum maalesef yine aynı görünüyor.