Burcu B. Bilgin
Irkçı, homofobik, cinsiyetçi diye eleştirildikten sonra üye yapısını değiştiren Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin yeni seçimleriyle Oscar töreni bu yıl tam anlamıyla ”ötekilerin” gövde gösterisine dönüştü.
Eşcinsellerden göçmenlere, Müslümanlar’dan azılı feministlere, vatanlarından koparılıp köle olarak satılan siyahların torunlarından önlerine duvar örülmeye çalışılan Meksikalılar’a kadar toplumun dışına itilmeye çalışanlar ödüllendirildi.
Beyaz, yaşlı erkeklerin toplantı odasına dönüşen Akademi’ye yönelik eleştiriler, 2015’te ”Oscar Çok Beyaz/Oscars So White” hareketiyle zirve yapmıştı. Sonrasında cinsiyet, ırk, din gibi kriterler açısından üye yapısında ”çeşitlilik” sağlandı.
Oscar 2019’da ”diğerlerinin” gövde gösterisi, aslında bu yıl daha kırmızı halıda başladı. Pose dizisiyle zirve yapan eşcinsel aktör Billy Porter, tüm sınırları aşarak smokin tuvaletle törene katıldı.
Bu ”cinsiyetler yoktur, eşitlik vardır” mesajlı LGBTQ haykırışının gelecek yıllarda farklı seçimlerle önünün açılacağını, yeni cesur seçimlerin geleceğini düşünüyorum.
Oscar gecesi açısından bir başka ilginç nokta da bu sene sunucusuz kalmasıydı. Homofobik ve ırkçı paylaşımları yüzünden sunuculuktan ayrılan Kevin Hart’ın yeri doldurulmadı ve gece ünlülerce ”imece usulü” sunuldu.
Bu ”banttan yayın” havası alıştığımız Oscar gecelerini yaşatmadığı için oldukça tuhaf geldi. Gecede büyük bir sıkıntı yaşanmadıysa da sunucusuzluğun etkisi de görüldü.
Oscar gecesinin açılışı, senenin en çok konuşulan, kimi sinema yazarlarınca eleştirilse de seyircinin sevgisiyle gişe rekoru kıran Bohemian Rhapsody filminde müzikal yolculukları anlatılan Queen üyelerince yapıldı.
Queen gitaristi Brian May ve baterist Roger Taylor, solistleri Adam Lambert ile birlikte We Will Rock You ve We Are The Champions şarkılarından bölümlerle can dostlarını andı.
Özellikle May’in gözyaşlarını zor tuttuğu gözlenirken, Mercury’nin seyirciye selam veren görüntüsü salona yansıtıldı.
Törende kimi anlar sosyal medyada çok konuşuldu. Bunlardan biri de uyumsuz bir ikili olan, ama seyirciyi gülümseten 73 yaşındaki zarif aktris Helen Mirren ve gül kurusu, kadife elbisesiyle eşlik eden Jason Momoa idi.
Aralarındaki uyumsuzluğu ”Olgun bir kadınla Hawaili bir tanrı. İkimiz de pembe giyebilirdik. Sonuç olarak diyeceğim ki zaman değişiyor” diyen Mirren ile Aquaman’e tam manasıyla bayılan izleyici, Twitter’dan ”Sizden romantik komedi istiyoruz” diye seslendi.
Gecenin ”şövalyesi” ise ”Kaptan Amerika” Chris Evans oldu. “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” ödülünü alırken elbisesinin uzun kuyruğu nedeniyle yürüyemeyen Regina King’e yardım eden Evans, sonrasında yaşlı, uzun etekli veya topuklu giymiş kim varsa koluna girdi.
”Gerçek bir süper kahraman” olduğunu gösteren Evans sayesinde geçen yıllarda Jennifer Lawrence’ınkine benzer bir ”yol kazası” yaşanmadı.
İlerleyen dakikalarda ise Jennifer Lopez ile sahneye gelen Evans, “En İyi Prodüksiyon Dizaynı” ödülünü takdim etti.
Bu ödülü teknik dallarda 3 Oscar’ı evine götüren Kara Panter/Black Panther kazandı. “Oscar’a aday gösterilen ilk süper kahraman filmi” unvanına sahip olan yapımın ”En İyi Kostüm Tasarımı” ödülünü dönem filmlerinin karşısında alması da bir ilkti.
Teknik dallarda Kara Panter ödülleri alınca, Digitürk’te yorum yapan eleştirmen Melis Behlil’in bir anda ”En İyi Film ödülünü de Kara Panter ya da Roma alabilir” demesi şaşırttı.
Tahmin tutturma merakı bazen sinema yazarlarına öyle şeyler yaptırıyor ki en olmadık şeyleri söyleyebiliyorlar. Her kategoriyi bilmek zorunda değiliz halbuki. Üç yıldır En İyi Film’i tutturamayan biri olarak söylüyorum bunu da…
Aslında ”En İyi Film Müziği”, ”En İyi Kostüm Tasarımı” ve “En İyi Yapım Tasarımı” ödüllerini kazanan Kara Panter de bir başka “öteki”. Siyah oyunculardan oluşan kadrosuyla özellikle Afro Amerikan seyircinin gönlünü kazanan film, 2018’in gişe rekortmenleri arasındaydı.
Kara Panter’in “En İyi Film” adaylığı aslında bu yıl eleştirmenleri oldukça şaşırttı ve Akademi’yi de payladılar. Bu görüşte meslektaşlarımı destekliyorum. Teknik dallar neyse ama “En İyi Film” fazla kaçtı.
2016’da Moonlight ile ödül kazanan Mahershala Ali, ‘Oscarlı ilk Müslüman aktör” unvanını elde etmişti. Ali, gecenin galibi Yeşil Rehber/Green Book filmindeki rolüyle aynı dalda ikinci altın heykelciği aldı.
Üç yıl önce şık bir smokinle gördüğümüz oyuncu, bu kez kimliğinin altını çizmeye karar vermiş olacak ki yakasız bir gömlek ve bereyle ödülünü aldı. Trump’ın sevmediği kitleden ”Müslüman ve siyah” Ali, ödülünü ise onu hep destekleyen büyükannesine ithaf etti.
Gecede büyükannesine selam gönderen tek kişi Ali değildi. ”Gecenin adamı” Spike Lee de köklerine ve onu okutan büyükannesine şükranlarını iletti.
Ancak Lee’nin mesajları bununla sınırlı kalmadı. “En İyi Uyarlama Senaryo” dalındaki ödülünü coşkuyla takdim eden Samuel L. Jackson’ın kucağına atlayan yönetmen, ”Oscarlar Çok Beyaz” hareketinin de başını çekenlerdendi.
Prince’in kostümüne benzeyen mor kıyafeti içindeki Lee, “Atalarımız 400 yıl önce ana karamız Afrika’dan çalınıp köleleştirildiler” dedi ve onu yetiştiren büyükannesinin annesinin de bir ‘köle olduğunu anlattı.
Konuşmasında oy çağrısında da bulunan Lee, “2020 seçimleri kapımızda. Hadi birlik olalım, tarihin doğru yanında yerimizi alalım. Sevgiyi nefrete üstün kılalım. Hadi doğru şeyi yapalım” sözleriyle gecenin en çok alkışlananı oldu.
Akademi, bu sene töreni kısaltmak amacıyla 4 kategoriye ”üvey evlat” muamelesi yapmış,”En İyi Görüntü Yönetmeni”, ”En İyi Saç ve Makyaj”, “En İyi Kısa Film” ve “En İyi Kurgu” dallarını reklam arasında sunma kararı almıştı.
Ancak oyuncu ve yönetmenlerin açık mektubuyla bu yanlış karardan dönüldü. İşte bu dallardan “En İyi Görüntü Yönetimi” ise hak eden sahibini buldu: Alfonso Cuaron…
Her ne kadar Netflix yapımı Roma, beklentilerin aksine “En İyi Film” ödülünü kaptırsa da “En İyi Yabancı Film”, “En İyi Yönetmen” ve “En İyi Görüntü Yönetimi” dallarında Oscar kazandı.
Son yıllarda Oscar’a adeta abone olan Meksikalı yönetmenlerden farklı olarak ”ülkesi adına yarışan” Cuaron’un “En İyi Yabancı Film” ödülünü İspanyolca takdim eden Javier Bardem ise Trump’a çaktı, gol oldu: Yeteneğin ve yaratıcılığın önüne duvar örülemez.
Bohemian Rhapsody ise gecede adeta şahlandı. Kazandığı 27 ödülün arasına 4 de Oscar ekleyen film, geceden en fazla ödülle ayrılan yapım oldu. Ancak teşekkür konuşmalarında filmden disiplinsizliği ve hakkındaki taciz iddiaları sebebiyle uzaklaştırılan yönetmen Brian Singer’ın ismi anılmadı.
Beş dalda aday gösterilip “En İyi Film” hariç hepsini kazanan film, Altın Küre, BAFTA, SAG gibi ödüllerden sonra Oscar’dan da zaferle ayrıldı.
Filmin galibiyeti ise tam bir “öteki öyküsü”. Ailesi İran’dan dini baskı yüzünden ayrılan Zerdüşt bir Farsi olan, eşcinsel ve göçmen Freddie Mercury’nin hayatı beyazperdeye getirilirken, onu bir başka göçmen, Mısır kökenli Amerikalı oyuncu Rami Malek canlandırdı.
Beklendiği gibi Oscar’a uzanan Rami Malek, Altın Küre’den farklı bir konuşma yaptı. Oyuncu, küçüklüğüne dönüp o zamanki kendisine bu ödülü kazanacağını söylese ”onun küçük kıvırcık kafasındaki aklının uçabileceğini” söyledi.
Malek, “O zaman o çocuk, kendi kimliğiyle mücadele ediyordu. Ve bugün biz kendiyle barışık, eşcinsel bir göçmenle ilgili bir film yaptık’’ dedi.
Bohemian Rhapsody’de tanışarak sevgili olduğu Lucy Boynton ile Malek, gece boyunca romantik anlarıyla sosyal medyayı salladı. Boynton, sevgilisini ödül almaya hoş bir temasla gönderirken Malek de ödülünü ona adadı.
Senelerdir fazla çılgın bulunarak eleştirilse de sağlam bir kitleye ulaşan, özellikle de “gay ikonu” olarak anılan Lady Gaga da rüştünü ispat etti.
Bir Yıldız Doğuyor/A Star is Born filminden Shallow adlı parçayı seslendiren Gaga, bu şarkıyla da Oscar aldı. Gözyaşları içinde ödülünü alan Gaga’nın aksine Bradley Cooper mutsuz görüntüsüyle dikkati çekti. Cooper, üçüncü kez aday gösterildiği Oscar’ı yine kaçırdı.
Gecenin büyük sürprizi ise Sarayın Gözdesi/The Favourite filminde, eşcinsel olduğu iddia edilen İngiltere Kraliçesi Anne’i canlandıran Olivia Colman’dan geldi.
Herkes gibi ödülü Glenn Close’un almasını bekleyen ve belli ki konuşma bile hazırlayamayan usta oyuncu, ağlayarak başladığı konuşmasını gülümseyerek tamamladı. Close ise 7. kez aday olduğu Oscar’ı yine kaçırdı. Close, yaşayan oyuncular arasında “En çok sayıda aday gösterilip Oscar’ı kaçıran” unvanına sahip oldu.
Yine bir başka ilginç ödül de “En İyi Kısa Belgesel” dalında geldi. Period. End of Sentence adlı filmi yapan feminist ekip, ödülü gözyaşları içinde aldı.
Filmin Hint yönetmeni Rayka Zehtabchi, kadınların adet dönemiyle ilgili belgesele verilen Oscar’ı alırken, “Ağlamıyorum, çünkü adet döneminde filan değilim. Ama adet dönemine ait bir filmin Oscar aldığına inanamıyorum” dedi.
Gecenin kapanışını ise ünlü siyah bir piyanisti “Afro-Amerikalılar için güvenli bir yolu” izleyerek konser turnesine çıkaran beyaz bir şoförün öyküsü yaptı. Gecenin son vuruşu da bir başka ”ötekiden” gelse de bu durum salondakileri ve seyirciyi ikiye böldü.
”Siyahlara ait bir filmde beyaz bir oyuncunun başrolde olması”, filmin “Driving Miss Daisy çakması olması” gibi gerekçelerle eleştiriler yağarken, en sert tepki Spike Lee’den geldi. Lee, ödül anons edilince salonu terk etti.
Sonuç olarak, eşcinsel bir göçmen solistin hayat öyküsü, bu rolle Oscar kazanan Mısır kökenli bir aktör, siyah bir Müslüman, gay ikonu çılgın bir şarkıcı, siyah süper kahramanlar, büyükannesi kölelikten gelen bir yönetmen, önlerine duvar örülmeye çalışılan Meksikalılar, siyahlar için oluşturulan güvenli yollarda ilerleyen bir otomobil, eşcinsel bir kraliçe ödül kazandı.
Trump Amerika’sının atmosferinin birbirine kenetlediği ”ötekiler” ve ”özgürlükçülerin” yürüyüşünün nereye uzanacağını ve bu durumun aynı konulara odaklanarak “ödül kolaycılığının” önünü açıp açmayacağını ise bekleyip göreceğiz.
Yorum Yapılmamış: "Oscar 2019: Ötekilerin büyük zaferi"