Squid Game: Asıl cehennem neresi?

Burcu B. Bilgin

(Dizinin 1. sezonunu izlemiş olanlar okumalıdır)

Son yılların alışkanlığı olduğu üzere artık dünyanın dört bir yanındaki milyonlar aynı filmi veya diziyi aynı oturma odasındaymış gibi beraber izliyor ve yorumluyoruz.

La Casa de Papel, Dark, Stranger Things gibi yapımlar geçen yıllarda bu duruma sahne olurken, 2021’in talihlisi ise bir Kore yapımı oldu: Squid Game. Bu ilgi çekici diziyi sizler için izleyip değerlendirdim.

Hatırlarsanız pandemi öncesindeki son keyifli Oscar gecemizde de bir Kore yapımı olan Parazit, tüm dünyayı sallamıştı. Kore Sineması, artık isminden giderek söz ettirirken, dijital platformda da bu ülkenin dizilerine sıkça yer veriliyor.

Mevzu bahis dizimiz ise dijital platformlardaki çok sayıdaki dizi arasından sıyrılıp son günlerin hakkında en çok yazılan çizilen, sosyal medya platformlarında bahsedilen yapımı oldu. Peki bunun sırrı ne?

-Oyuna çağrı: Dizi, yoksul, çaresiz, iflasın, hapse girmenin, hatta ölümün eşiğinde, bitmiş, tükenmiş, hayatta başka bir çıkar yolu kalmamış 456 kişiye birer kart bırakarak üzerindeki telefon numarasını aramalarını istiyor. Bu numarayı aradıklarında onları Kore’de çocukken oynadıkları oyunları tekrardan oynamaları için çağırıyorlar. İlk başta çok zevkli gibi görünüyor.

Ama “oyuna” çağırıyor gibi görünen bu davete icabet edenleri ise bir kabus bekliyor. Zira oyunu kaybedenler ölüyor veya muhafızlarca öldürülüyor.

-Ben bunu nerede izledim?: İyi bir fikir olan Squid Game’in konusu ve işlenişi bize sürekli dejavular yaşatıyor. Mesela oyun alanındaki muhafızlar, yüzleri bu kez Dali maskeleriyle değil üçgen, yuvarlak, kare gibi geometrik şekillerle kapalı olsa da bildiğiniz kırmızı tulumları ve makineli tüfekleriyle La Casa de Papel’den apartma.

İlerleyen dakikalarda bir bakıyorsunuz Matrix, bir bakıyorsunuz Açlık Oyunları izliyor gibi oluyorsunuz. Yine Netflix’te Japon gerilim dizisi Alice in Borderland veya Memories of the Alhambra da diziyle çok paralel.

-Boynu bükükler: Ancak tükenmişliğin insanları buraya itmesinin sürükleyici bir tempoda işlenmesi diziyi çok özgün olmasa da izletiyor.

Bu insanların başlangıçta bir ortak yönü yokmuş gibi görünüyor. Ama sonra sadece fakirlerin zor durumda olmadığı anlaşılıyor. Mesela ünlü ve zengin bir doktorun hastasını öldürdüğü, mahallesinin gözbebeği, tek üniversite mezunu brokerının borsa dolandırıcılığı yaptığı görülüyor.

Bu zengin insanlar, Kuzey Kore’den göç yolunda ailesinden ayrı düşerek güneye gelen küçük bir yankesici kız, hayatı boyunca sayısız erkekle beraber olmuş bir hayat kadını, fakir bir Pakistanlı göçmen, kumar merakı yüzünden tefecilerin eline düşmüş bir işsiz, babasını öldürmüş küçük bir katille aynı yerde buluşuyor. Ortak noktaları sistem yüzünden sıfırı tüketmiş, bitik insanlar oluşları.

-Mantık hataları: Her ne kadar baştan sona kadar ilgiyle kendini izletip finale kadar getiriyorsa da dizi, çok sayıda mantık hatasını da içinde barındırıyor.

Polisin arabayla minibüsü izlerken dikkat çekmemesi, kendisine böbreğini veren kardeşinin bir kurşunla onu öbür dünyaya yollaması, oyuna yeniden dönmeyen kişilerin neden her şeyi açık etmediği, muhafızların yüz tanımasından geçirilmesine rağmen polisin neden bunlara takılmadığı insanı düşündürüyor.

-Sürpriz olmayan sürprizler: Dizinin en büyük iki sürprizi ise pek de sürpriz değil. Son aylarında eğlence olsun diye herkesi dövüştürüp öldüren 001 Bey Amca’nın her şeyin ardındaki kişi olduğu çok çok daha önceden bariz anlaşılıyor.

Oyundaki ilk kişi olması, onca badireyi atlatması, “Ben çok korkuyorummm,” diye bağırdığı anda yatakhane kavgasına müdahale edilmesi ile aslında çok ipucu sunuluyor.

Aynı şekilde polisin arayıp durduğu erkek kardeşinin “front man” olduğu da organ mafyasına onu sorduğu sekansta anlaşılıyor. Son yarıştakiler arasında kayıtta olmadığına, ama Ada’da olduğuna göre  olsa olsa oranın kalbi, yöneticisi konumundaki kişidir diye düşünen dikkatli seyirciler yanılmıyor. Bulalım mı istemişler anlamadım.

-Dizinin en büyük silahı: Dizinin sürükleyiciliğini sağlayan en büyük silahı ise oyuncuların sahiciliği. Özellikle Seong Gi-Hun rolündeki Lee Jung-jae, daha ilk dakikalardan müthiş star ışığıyla seyirciyi fethediyor.

Karakolda polisi ikna etme çabası, 10 bin won için verdiği mücadele, saçlarını pembeye boyatması, “bey amca” ile diyalogları ise dizideki zirveleri.

Cho Sang-Woon rolündeki Park Hae Soo ise sade performansıyla  akılda kalıyor. Ancak bir yıldız var ki hepsinden rol çalıyor. Kuzey Koreli göçmen Sae-Byeok rolündeki HoYeon Jung hemen her sahnesinde parlıyor.

Pakistanlı Ali rolündeki Anupam Tripathi, “bey amca” O Yeong-su rolündeki Heo Jung-tae ve hayat kadınını canlandıran Ju-Ryoung Kim, dizinin diğer ilgi çeken oyuncuları.

-Başarılı sinematografi: Dizinin keyifli bir seyirlik olmasının arkasındaki bir başka önemli detay da başarılı sinematografisi. Renkleri en iyi biçimde kullanan görüntü yönetmenleri, oyunculara yeşil, muhafızlara kırmızı giydirerek, oyun içinde yeşil ışık, kırmızı ışık öğeleriyle bu kıyafetleri eşleştirip adeta zihnimize kazıyorlar.

Bir rakamlar ve renkler zinciri içinde de seyirciye görsel bir ziyafet sunuyorlar.

-Finalde bir şeyler eksik: Dizinin finaline ulaştığımızda ise bu sürükleyici yapım birden tökezlemeye başlıyor.

Onca mücadelenin ardından her şey tam bir sonuca ulaşmışken, dizi bir anda sıkıcı bir noktaya ulaşıyor. Bir türlü finale, hedefe doğru ilerleyemiyor. Ana akım kanallardaki yerli diziler gibi uzadıkça uzuyor.

Sona doğru kopuk kopuk ilerleyen bu akış, özellikle son 20 dakikasında iç sıkıcı olmaya başlıyor. “Bey amcanın” gerçek kimliğinin ifşa olduğu sekansta ise neredeyse “Bitse de gitsek,” havasına sokuyor izleyiciyi. Onca hızlı ve sürükleyici gelişmeden sonra aniden frene basılıp ön cama vurmuş gibi hissediyoruz kendimizi.

Neticede ise Gi-Hun, “sezon uzatıcı” bir karar alıyor.

-Keşke uzamasaydı: La Casa de Papel’in uzama kararının ne kadar hatalı olduğunu gördüysek, Squid Game’in de aynı kaderi paylaşma riski yüksek.

Zira birbirinden başarılı oyuncuların oynadığı, çok iyi kurgulanmış karakterlerin yerine yenilerinin çok cazip olmama ihtimali var. Konunun da dönüp dolaşıp aynı şekilde devam etmesi sıkıcı bir noktaya çeker diziyi. Keşke mini dizi olarak tadında bitseydi. Ama kimse para kazanırken altın yumurtalayan tavuğu kesmek istemiyor.

Netice itibariyle, çok özgün olmayışı, bünyesinde barındırdığı kimi mantık hataları ve önceden tahmin edilebilir “sürprizlerine” rağmen Squid Game, başarıyla yaratılmış karakterleri, bunların içine oturduğu sürükleyici senaryosu ve iyi oyuncularıyla keyifli bir seyirlik.

Zorlu hayat şartlarının insanları nerelere sürükleyebileceğini “kurgusal bir cehennem” yaratarak bizlere anlatan dizi,  “kaybedenler” için hayatın nerede olursa olsun cazip olmadığının altını çiziyor ve düşündürüyor. Gerçek cehennem nerede? İçeride mi dışarıda mı?