Recep İvedik’in neden sonu geldi?

Burcu B. Bilgin

Türküde söylendiği gibi gerçekten de “her nesnenin bir bitimi” var. Dünyada en çok izlenen seriler günün birinde mutlaka bitiyor, süper kahramanlar ölüyor, yenileri çıkıyor, başrol oyuncuları yardımcı rollere geriliyor.

İşte bunu şu günlerde ülke sinemasında yıllardır gişenin hakimi olan Şahan Gökbakar ve anti kahramanı Recep İvedik de yaşıyor.

Aslında Gökbakar, şimdiye kadar içi boş ve kötü filmler yapmasına karşın kendine has bir formülü, bir “altın anahtarı” elinde tutuyordu.

Fakat Recep İvedik 6, başka bir film için “başarı” sayılabilecekken Gökbakar sineması! adına kötü bir gişe rakamına ve ilk hafta sonunda 1 milyon 23 bin seyirciye geriledi. Serinin bazı filmlerinin altında kaldı.

Öyle ki, ilk Recep İvedik, 11 yıl önceki ilk hafta sonunda sadece 230 salonda gösterildiği halde 791 bin 536 kişi tarafından izlenmişti. Recep İvedik 6 ise 1500 salonda oynayıp bu rakamın çok az üstüne çıkabildi.

İlk haftasını 1 milyon 500 bin 584 kişiyle tamamlayarak ilk Recep İvedik hariç serinin tüm filmlerinin arkasında kaldı. Peki şimdiye kadar Gökbakar neler yapıyordu, şimdi neler oldu? İlk filmin vizyona girdiği 22 Şubat 2008’den bu yana ele alalım.

1- Sihirli formül neydi?: Recep İvedik karakterini televizyondaki Dikkat Şahan Çıkabilir parodilerinde yaratan Gökbakar, o zamanlar televizyonda reyting yapan programları hicveden, eleştirel, ironik bakış açısıyla dikkat çeken skeçlere imza atıyordu.

Kahramanlarından birini beyazperdeye taşımaya karar veren Gökbakar, sözünü ettiğim gibi daha ilk filmden voleyi vurdu.

Kaba, görgüsüz, saygısız biri olan, ancak bunu önemsemeyen İvedik, ilk filmle toplam 4 milyon 301 bin 693 seyirciye ulaştı.

Yogadan pilatese koşan, ayurveda, feng-shui üzerine kurulu hayatlar yaşayan, boynunda fuları, omzunda etnik görüntülü çantası, elinde piposu sergiden sergiye gezen kitlenin yoksul halk kesimini aşağıladığı düşüncesini filmlerine malzeme yaptı.

2- Erkek egemen toplumu arkasına aldı: Zenginleri, okumuşları, kariyerinde belli bir noktaya gelenleri düşman belledi Recep. Yogileri, profesörleri, kütüphanecileri, şirket CEO’sunu, hatta eğitimli sporcuları yerden yere vurdu, dövdü, üstlerine onu bunu attı, küfretti.

Böylelikle de kendine bir kitle edindi. Erkek egemen toplumun, Ekşi Sözlük’te cinsellik üzerine başlıklar açıp daha 15 yaşındayken kadınları aşağılayan kitlenin, kaba saba esprilere bayılanların baş tacı oldu.

3-Aynı yemeği ısıtıp ısıtıp sundu: 2008 yılında 15 yaşında olan Recep İvedik izleyicisi bugün 26 yaşında iş güç sahibi biri. Yani Gökbakar, bir bakıma kendi kitlesini yetiştirdi.

Lise sıralarındayken Recep’e gülen bir izleyici bunu alışkanlığa dönüştürdüğü için seyretmeyi sürdürdü. Ancak Gökbakar, sadece mekanı değiştirip kahramanın hayatında bir yeniliğe gitmedi, senaryoları kısırdı.

Mekan değişti, öykü ana fikir aynı olmak üzere güya değişti, ama Recep değişmedi, yeni bir şey sunmadı.

Söz gelimi evlenmedi, hayatına biri girmedi, “gerçekten” bir işe başlamadı, hayatını temelden değiştirecek bir değişiklik yaşamadı. Davranış kalıpları ve küfürleriyle hep aynı kaldı.

4- Recep İvedik’e takla attırıp yeni kahramanlar yarattı: Gökbakar, arada Celal ile Ceren, Osman Pazarlama gibi filmler çekiyor olsa da bunlar, yine Recep’in karbon kağıdıyla yapılmış kopyaları gibiydi.

Üstelik de bu “yeni” kahramanlar, kitleden ilgi görmedi, üvey evlat olarak kaldı, kitle bağrına basmadı, neticede bu filmler çok iyi gişe yapamadı.

5-Ülke değişince Recep de yaya kaldı: Türkiye’de entelektüel kesimin halk kitlelerini aşağı gördüğü, onlarla alay ettiği algısından yola çıkmıştı İvedik.

Türkiye’nin geçirdiği siyasi değişim, köyden kente göç ve neticesinde birkaç kuşağın büyük kentlerde yaşam mücadelesine girişmesi, onların ”hakim görüşü” benimsemesi ve bu kitlenin giderek güçlenmesi, çoğunluğu ele geçirmesi, Recep’e yaramıştı.

6- Bol alternatif Recep’i kötü etkiledi: Ancak senelerdir aynı çizgideki bol sansürlü televizyon dizilerinin reyting düşüşleri, Netflix, Amazon, Blu TV gibi platformların çoğalmasıyla yeni alternatiflerin ortaya çıkması genç izleyicinin rotasını değiştirdi.

Artık daha bol alternatifle tanışan ve izleme seçeneği artan seyirci, İvedik’in birbirinin aynı maceralarını seyretmek istemiyordu.

7- Konya yerine Kenya bardağı taşıran son damla: Bol bol cinsellik esprisi yapan, küfreden, kadınları aşağılayan, gaz çıkaran, kıllı, işsiz, güçsüz, kaba ve çirkin adamın aynı esprileri yapıp durması seyirciyi sıktı.

Son macerasında “Konya yerine Kenya’ya giden” İvedik’in bu mantıksız serüveni, tamamen özensiz bir işin seyircinin önüne konulması protestoları beraberinde getirdi.

8- Mısır krizi ve azalan sinema seyircisi: Mars Entertainment ile film yapımcılarının yaşadığı, “mısır kavgası” diye bilinen tartışma, filmlerin vizyona tarihlerini Sinema Yasası’nın yürürlüğe girişinin ilerisine çekmişti.

Ancak bu karar sinema salonlarını boş bıraktı, izleyici sinemadan ayağını kesti, ilgisini sürdürenler de yabancı filmleri tercih etti.

Bu durum Cem Yılmaz’ın Karakomik Filmler’inin ardından zaten iyice özensiz bir senaryoya sahip olan Recep İvedik 6’yı da vurdu.

Her ne kadar Gökbakar, her gün üst üste filmi eleştirenler ve protesto edenlere “Ben hala şampiyonum” mesajları verse de acı gerçeği aslında büyük ihtimalle fark etti.

9-Senaryo yazmayı bilmiyor: Açıklamalarında İvedik’in süreceğinin altını çizen Gökbakar, “Bundan sonra da yeni bir şey yapıp Recep’i Uzakdoğu’ya taşıyacağım” dese de “yenilik” zannettiği şey eskinin ta kendisi. Zira kahramana “coğrafya değiştirtmek”, kalan her şeyin aynı olması esasen bir yenilik de değil.

Durum şu ki Gökbakar yeni bir şey üretmeyi, deyim yerindeyse senaryo yazmayı bilmiyor.

10- Deniz bitti: Bundan sonra ister Uzakdoğu’ya isterse Amerika’ya taşınsın olan oldu ve kahramanın sırtı yere geldi.

Genç izleyici kitlesi artık farklı bir şey görmeyi bekliyor, tekrar tekrar allanıp pullanmış “eski kahramanı” izlemek istemiyor. Çünkü artık bu deniz bitti.

-Peki nereye kadar?: Son dönemde kilo verip başka bir çehreye bürünen Gökbakar’ın kendisi gibi kahramanını da yenilemesi şart. Yapması gereken yeni ve “özgün” bir kahraman yaratmak, yapamıyorsa bunu bir senaristle anlaşıp gerçekleştirmek.

Aksi takdirde İvedik bir sonraki projeyle zaten kendi kendini yok edecek. Çünkü ona ayrılan sürenin sonuna geldik.