The Irishman: Size “Baba” diyebilir miyim?

(8.5/10)

Burcu B. Bilgin

Martin Scorsese gibi dev bir yönetmeni Al Pacino, Robert De Niro ve Joe Pesci gibi beyazperdenin üç yaşayan efsanesiyle buluşturan The Irishman için aylardır süren bekleyiş sona erdi.

Sadece fragmanı bile 5 milyonun üzerinde izlenen Netflix yapımı film, ne yazık ki Türkiye’de sinemada gösterilmiyor. Ben de filmi “evimdeki koltuğumda” sizler için izledim ve değerlendirdim.

Steven Zaillian’ın Charles Brandt’ın I Heard You Paint Houses/Duydum ki Evleri Boyuyormuşsunuz kitabından uyarladığı filmde üç dev aktöre, Anna Paquin, Bobby Cannavale, Harvey Keitel ve Ray Romano eşlik ediyor.

Film, huzurevinde son demlerini yaşayan eski tetikçi Frank Sheeran’ın (Robert De Niro), anılarını anlattığı sekansla başlıyor.

“Ben eskiden insanların duvarları boyadığını sanırdım” diyen Sheeran’ın anlatımından sonra anlıyoruz ki eski mafya sözlüğünde, tetikçiliği “ev boyama” diye adlandırıyorlarmış.

İşte eski kamyoncu Sheeran da ‘kafaya kurşun sıkıp’ duvarı kanla renklendirerek bunu beceren adamlardan biri.

Huzurevinden sonra geriye giderek 30’lu yaşların ortalarındaki Sheeran’ı kamyonla et dağıtırken izliyoruz.

Tesadüfen yolu, avukatının ağabeyi ve Sicilyalı suç ailesinin başı Russell Bufalino (Joe Pesci) ile kesişince Frank için hayatında yeni bir sayfa açılıyor ve kapanmıyor.

Filmin bu sekanslarında CGI teknolojisi ile gençleşen De Niro’nun teknoloji marifetiyle kazandığı bu ‘gençlik aşısı’ açıkçası gözü biraz rahatsız ediyor.

Zira dergi kapaklarındaki photoshopa uğramış ünlüler veya telefon aplikasyonlarıyla kendini gençleştirip Instagram’a koyanlar gibi gözüküyor.

Pacino ise gençleşmiş değil garip bir filtre efektine maruz kalmış gibi çıkıyor seyircinin karşısına. Her ikisinin de yüzleri tuhaf bir biçimde parıldıyor.

Üstelik, De Niro, Pacino ve Pesci’nin o yıllarını iyi bildiğimizden ve burada öyle görünmediklerinden bu teknolojik gelişme, maksadına ermiyor.

Artık suç ailesinin parçası olan Sheeran, patronun isteğiyle işçi sendikası lideri James Riddle “Jimmy” Hoffa ile çalışmaya başlıyor.

Onun önce koruması, sonra sağ kolu olan Sheeran, sürecin devamında sendikanın kollarından birini de yönetiyor.

Filmde, şartların insana ‘en istemediği şeyi’ nasıl yaptırdığına, suç dünyasının kirli çarklarına, sendika-siyaset-mafya üçgenine tanık oluyoruz.

En nihayetinde de “İnsan bir arkadaşını nasıl öldürebilir?” sorusuyla da yüzleşiyoruz.

Burada küçük bir parantez açarak Hoffa ile ilgili bilgi vereyim. Indiana’da 1914’te doğan Hoffa, 18 yaşından itibaren Enternasyonal Kamyoncu Kardeşliği’nin eylemlerine katıldı.

Büyük bir kitleyi arkasına takan Hoffa, ömründe bir gün bile kamyon kullanmadığı halde sendikanın başına geçti.

Mafyayla ilişkisi sayesinde yerini sağlamlaştıran Hoffa, iş adamlarına baskı yapma ve bazı yasadışı faaliyetler karşılığında gangsterlerin parasını sendika üzerinden aklamayı teklif etti.

Adalet Bakanı Robert Kennedy, Hoffa’ya hapis cezası verilmesini sağlamak için özel bir ekip kurdu. Sonunda Hoffa cezaevine girdi ama bir davada jüriyi etkilemek için rüşvet verme suçundan.

1971’de Başkan Nixon, Hoffa’yı affettiyse de bunun bir şartı vardı: 10 yıl boyunca sendikal faaliyette bulunmamak.

Bazıları, sendikanın yeni başkanı Frank Fitzsimmons’un koltuğunu Hoffa’ya kaptırmamak için Nixon’dan bu koşulu talep ettiğini savunuyordu.

Hoffa, çıktıktan sonra buna itiraz eden girişimlerde bulunmaya başladı ve 1975’te ünlü gangsterlerden biriyle öğle yemeği ayarladı. Aynı gün eşini arayıp “Beni ektiler, restoranda kimse yok” dedi. Ancak bir daha ortada görünmedi.

The Irishman’de Hoffa’yı işbirlikçilerinden birinin öldürdüğü işleniyor.

Filmde sadece Hoffa cinayeti değil, döneme yön veren John F. Kennedy suikastine de tanıklık ediyoruz.

Hoffa, bu tüyler ürpertici haber TV’den duyurulurken durumu dondurma yiyerek sükunetle karşılıyor. Ancak sonunda benzerinin başına gelmesi bu kurtlar sofrasının ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor.

Filme damgasını vuran sahneler ise son 30 dakikada gerçekleşiyor. Dünyayı titreten mafya babalarının, uluorta adam öldüren gangsterlerin sonları, insanların bir dünyaya gelirken, bir de son demlerinde eşitlendiğini gözler önüne seriyor.

İşte bu noktada da bir de kendiyle hesaplaşmalar geliyor ki bu da adaletin önünde verilen hesaplardan daha sarsıcı oluyor.

Sinema dili olarak Coen kardeşlerin Fargo’suna benzer bir kara mizahı kullanan Scorsese, bu başarılı tercihiyle hedefi onikiden vuruyor.

Filmin akışı içinde karakterlerin üzerine, “1971’de kafasından vurularak öldü”, “Sevilen biriydi, eceliyle öldü” gibi yazıların gelmesi de bu lezzeti artırıyor.

Toplam 3.5 saat civarında olan filmin akışı konusunda hiç acele etmeyen, bir balık alma üzerine muhabbetini bile dakikalarca işleyen Scorsese, Scarface, Baba gibi sinema klasiklerine de saygı duruşunda bulunuyor.

Bir restoran sahnesinde babalar pazarlıktayken, fonda Godfather’ın müziği duyularak şıklık yapılıyor.

Görüntü yönetimiyle dönemin atmosferi başarıyla yansıtılırken, Robert De Niro ve Al Pacino alışageldiğimiz başarılı performanslarını bir kez daha sergiliyor.

Ancak, bu filmin bir starı varsa o da Sicilyalı mafya babasını canlandıran Joe Pesci.

Netice itibarıyla, Hoffa cinayeti gibi Amerikan tarihine damga vuran bir olayı irdeleyen, bunu da kara mizah diliyle, çok iyi seçilmiş bir kadroyla, değişen mekanlarla yapan Scorsese’nin “ustalık dönemi başyapıtı” The Irishman.

Oscarlar başta gelmek üzere tüm ödül törenlerini domine edeceğine inandığım bu başarılı filmi mutlaka izlemenizi tavsiye ederim.